Deprem anında yapılacaklar nelerdir sorusunu şu günlerde sorulmasının en büyük nedenlerinden birisi olarak Kahramanmaraş’ta yaşanan ve Türkiye’de bulunan birçok ili etkileyen deprem gösterilebilir. Bu depremin Türkiye’de binlerce kişinin ölmesine neden olması ve on binlerce kişinin yaralı olarak enkaz altından çıkarılmasına neden olması ile hafızalarda yerini almıştır. Depremlerin Türkiye için acı bir gerçek olduğu coğrafyada, yaşanan depremlerin can ve mal kayıplarına neden olması da kaçınılmaz oluyor. Can kayıplarının olabildiğince az olması için deprem anında yapılacaklar hayati önem taşımaktadır. Bu sayede birçok insan deprem sırasında kendilerini nasıl koruyacaklarına dair bilgi edinmiş olacaklardır. Yazımızın devamında deprem anında farklı alanlarda neler yapmanız gerektiğini yazacağız.
Bina İçerisinde Deprem Anı
1. Deprem anına bina içerisinde yakalandıysanız, kesinlikle panik yapmamanız gerekir.
2. Kendi güvenliğiniz için deprem anında sabit olmayan dolap, raf ve pencere gibi evde bulunan eşyalardan uzak durmalısınız.
3. Ev içerisinde sağlam olduğuna inandığınız bir bölgeye geçerek kendi hacmimizi küçültmek için çök, kapan ve tutun uygulamasını yaptıktan sonra elinize kitap veya yastık gibi yumuşak bir eşya alarak kafanızı korumalısınız.
4. Sağlam olmadığına inandığınız ve deprem sırasında üzerinize düşecek olan eşyalardan olabildiğince uzak mesafede durmanız gerekir.
5. Eğer bir kapı yanında duracaksınız bu kapının yüke dayanıklı olması ve sağlam olması gerekir. Daire içerisinde kullanılan kapılar çoğunlukla bu özellikleri taşımadığı için kapılardan uzak durmanız gerekir.
6. Deprem sırasında yapılması gerekenler nelerdir sorusunun bir sonraki adımı ise evden uzaklaşmak ve kendinizi dışarıya atmak adına merdiven veya çıkışa doğru yönelmeniz gerektiğidir.
7. Deprem anında yaşanan yaralanmaların birçoğu, deprem anında hareket edilmesi nedeniyle olmaktadır. Bu durum araştırmalar ile de kanıtlanmıştır.
8. Balkonlardan deprem sırasında uzak durulmalıdır.
9. Deprem sırasında panik ile balkon veya pencerelerden atlanılmamalıdır.
10. Asansör kullanılmamalıdır.
11. Deprem anında yapılacaklar arasında acil durumlar dışında ve yangınları bildirmek dışında telefonları iletişim için kullanılmaması gelmektedir. Aynı zamanda deprem anı ve sonrasında bina içerisinde kibrit takılmamalı ve çakmak yakılmalıdır. Elektrik düğmelerine de kesinlikle dokunulmaması gerekir.
12. Deprem anında neler yapılmalı dışında, deprem anını yaşayan kişilerin bilmesi gereken bir diğer durum ise elektriklerin kesilebileceği, binada bulunan yangın alarmlarını çalışabileceği ve yangın söndürmek için kurulmuş olan sistemlerin aktif olabileceğidir.
13. Deprem anında yapılacaklar arasında, tekerlekli sandalyede bulunan kişilerin tekerlekleri kilitlemesi ve baş ile boyun bölgelerini koruması gerekmektedir.
14. Ocak fırın veya doğalgaz gibi deprem anında tehlike oluşturabilecek unsurların kapatılması gerekir. Bunların hepsini sarsıntı geçtikten sonra yapmanız daha güvenli olacaktır.
15. Sarsıntı sonrasında eğer acil yardım çantası ayarlamışsanız, bu çantanın içerisine katmış olduğunuz gerekli olan eşyalar ile binayı terk edin.
16. Bina içerisinde bulunan kişiler için deprem anında neler yapılmalı kısmı buraya kadar harfiyen uygulanmışsa, herhangi bir olumsuzluk denebilecek durumlardan birisi olarak yıkıntı veya çıkış noktalarının çökmesi gibi durumlar yaşanmadığı takdirde kişi kendini güvenli denilebilecek dışarıdaki bir noktaya atmıştır. Bu süreden sonra artçıların devam edeceği bilinmeli ve artçılar azalıp belirli bir şiddetin altına inene kadar dışarıdaki güvenli bir alanda kalınmalıdır.
17. Yukarıda yazılan tüm maddeler, artçı depremler sırasında da yapılmalıdır.
Açık Alanda Deprem Anı
1. Deprem sırasında yapılması gerekenler nelerdir sorusunun açık alandaki ilk adımı dışarıda kalmaya devam etmek olacaktır.
2. Çevrenin boş olmasına ve enerji hatları, bina vb. şeylerin etrafta olmadığından emin olunması gerekir. En azından kişinin kendini korunaklı hissedeceği mesafeye kadar sayılan bu şeyler ile arasında mesafe olması gerekir.
3. Deprem anında yapılacaklar arasında, mutlaka dikkat edilmesi gereken maddelerden birisi de deniz kenarında bulunulmaması gerektiğidir. Depremden bir süre sonra yüksek dalgaların kıyıya vurma riski düşünülmelidir.
4. Deprem anı ve sonrasında zeminde kayma oluşarak toprak kaymasına neden olabilecek alanlardan uzaklaşılması gerekir.
5. Yerde bulunan kanalizasyon, elektrik ve gaz hatlarına dikkat edilmesi gerekir.
6. Yazımızda deprem anında yapılması gerekenler maddeler halinde sıralanırken, bir konu için özellikle uyarmamız gerekir. Depremlerde ölümlerin önemli bir kısmı bina içinden dışarıya çıkmış fakat binanın dış duvarının altında kalmış kişilerden oluşmaktadır. Duvarın çökmesi kişilerin ölmesine veya yaralanmasına neden olduğu için deprem sonrasında mutlaka bu konuda dikkat edilmesi gerekir.
Araç Kullanırken Deprem Anı
1. Deprem sırasında yapılması gerekenler nelerdir sorusunda, araç kullanırken dikkat edilecek konulardan ilki aracınız kara yolunda hareketli iken deprem yaşandığı esnada eğer çevreniz güvenli ise aracı kenara çekerek depremin sonlanmasını beklemek olacaktır.
2. Deprem sonrasında aracınızla yolculuk yaparken kesinlikle depremde hasar görmüş olan yol, köprü ve rampaları kullanmamanız gerekir.
3. Sarsıntı sonrası aracınızla veya aracı terk ederek açık alana gidilmelidir.
4. Araç deprem sırasında ara mahallede ise aracı bırakarak açık alana hızla gidilmelidir.
5. Deprem sırasında tünel içerisinde olunması hâlinde, aracı durdurup aracın yan tarafında olabildiğince küçülmeli ve baş ile boyun kısmı korunmalıdır.
6. Deprem sırasında yapılması gerekenler madde halinde sıralanırken, araçta depreme yakalanan kişilerin otoparkta olması hâlinde araçtan inmesi ve araç yanında çök, kapan, tutun uygulamasını yapması gerekir.
Metrodayken Deprem Anı
1. Deprem anında yapılacaklar arasında metrodayken kesinlikle metro ve trenden inilmesi en başta gelen kuraldır.
2. Bulunulan tren veya metro içerisinde sıkıca deprem bitene kadar tutunulması gerekir.
3. Personel tarafından verilen talimatlara harfiyen uyulmalıdır.
Enkazdakilerin Yapması Gerekenler
1. Deprem sırasında yapılması gerekenler maddeler halinde bu yazımızda sıralanmışken, en zor durumu yaşayan kişiler ise enkaz altında kalanlardır. Bu kişilerin kibrit veya çakmak yakmamaları gerekir.
2. Olabildiğince az hareket edilmesi ve olabildiğince az toz kaldırılması gerekir.
3. Ağız ve burnun toz kaçmaması adına mendil, kıyafet veya bir bez parçası ile kapatılması gerekir.
4. Deprem anında yapılacaklar yazımızda söyleyeceğimiz son madde ise deprem enkazında kalan kişinin boru, duvar veya arama kurtarma yapan kişilerin duyabileceğini düşündüğü farklı eşyalar ile ses çıkararak kendi sesini duyurmaya çalışması gerekir. Bunun için ıslık dahi çalınabilir. Fakat bağırmak kişinin ağız ve burnundan daha fazla toz yutmasına neden olacağı için zorunda kalınmadıkça bu yönteme baş vurulmamalıdır. Eğer arama kurtara ekiplerinin sesinizi duyuracağından eminseniz, biran evvel enkaz altından çıkmak için bağırabilirsiniz.
